Wat maakt verandertrajecten bij organisaties zo lastig? Omdat de winkel gewoon open is, medewerkers verandermoe zijn, de werkdruk toch al torenhoog, de visie van bovenaf opgelegd? Dat helpt allemaal niet. Idealiter heb je ruimte om samen te bedenken wat er anders moet en hoe je dat organiseert. Idealiter verloopt een verandering organisch en hoef je naast je ‘gewone’ werk geen verandertraject op te tuigen, en dan loop je ook de kans niet op verandervermoeidheid – wat natuurlijk gewoon een variatie is op cynisme of ‘oude wijn in nieuwe zakken’.
Maar goed, dat is in de ideale wereld. In de echte wereld ben je of heb je een nieuwe manager, die met kennis van buitenaf snel ziet hoe het makkelijker kan. Je hebt of zit in een team dat al tijden niet functioneert en er maar niet in slaagt het anders te doen, hoezeer ze dat zelf ook willen. Er is een fusie ophanden, de politiek besluit dat er bezuinigd moet worden, je krijgt minder subsidie, het aantal leerlingen neemt drastisch toe (je dacht natuurlijk ‘af’ – maar sommige verandertrajecten hebben echt een positieve oorzaak, en slagen ondanks dat niet) of je besluit voortaan volledig duurzaam te produceren.
Hoe voorkom je nou dat je veranderproces verzandt in eindeloos gedoe, strijd tussen een aantal kampen of ongelukkige medewerkers? Als ik je een advies mag geven: zorg voor echte, oprechte, ruimhartige en ruim voldoende aandacht. Zéker als medewerkers niet zelf gevraagd hebben om die verandering. In alle fasen van verandering is aandacht een essentieel ingrediënt en we benoemen of organiseren het meestal niet als zodanig. Het is wél waar mensen en processen enorm van opknappen. Het is waar mensen verbaasd over en dankbaar voor zijn. Gezien en gehoord worden is zo enorm belangrijk in tijden van verandering, vooral als het je overkomt.
Aandacht is verbinding. Luisteren om te begrijpen. Luisteren zonder oordeel. Belangeloos aanwezig zijn. Present zijn. Iemand horen, iemand zien. Iemand serieus nemen. Aandacht is een geschenk. Aandacht is focus. Aandacht is de tijd nemen. Aandacht is vertragen. En in alle fases van verandering is aandacht waardevol. Om een paar voorbeelden te noemen:
Is er onrust in de aanloopfase? Ontevredenheid, gemor? Zet aandacht in om te achterhalen waar het pijnpunt zit. Organiseer een open gesprek waarin je een vraag stelt en vervolgens je mond houdt en op je handen gaat zitten. Zorg dat iedereen aanwezig kan zijn, desnoods in meerdere ronden en op gekke tijdstippen. En zorg voor een objectief verslag.
Zijn er meerdere opties als je wil bepalen waar je heen wil? Zet aandacht in om te achterhalen wat het gezamenlijke verlangen is. Vraag iedereen naar het persoonlijke ideaal en haal daar de rode draad uit.
Vraagt de nieuwe visie om persoonlijk leiderschap? Of vraag je je medewerkers om zélf te veranderen, hun blinde vlekken onder ogen te zien? Dan raakt dat aan het persoonlijke domein van medewerkers. Sommigen zijn gebaat bij aandacht in de vorm van coaching, waarvan het fijn is dat je ze dat aan kunt bieden. Anderen hebben behoefte aan intervisie, een maatje, een klankbord.
Heb je de deadline gehaald? Met aandacht vieren van ‘het nieuwe’, op een manier die echt passend is bij de organisatie, het gelopen proces en de genomen hobbels, zorgt ervoor dat je dit moment markeert en dat het op een positieve manier deel uit gaat maken van het verhaal van je organisatie.
Ik hoor de bedenkingen al. Dat kost tijd. Geld. Moeite. En hoe dan? Of: ‘we hebben al iemand voor interne communicatie’. ‘Mijn deur staat altijd open’. Inderdaad, het kost tijd/geld/moeite. Wat heb je ervoor over om je verandering succesvol te laten zijn, en liefst ook binnen een redelijke termijn met aantoonbaar effect? Wat kost het het bedrijf, je medewerkers, de klanten, als het traject niet slaagt, of eindeloos lang duurt? En ja, interne communicatie en jouw open deur zijn ook nodig. Mét die echte aandacht.
‘Ik heb hier geen talent of tijd voor, ik heb geen idee hoe je dat doet’. Als dat je bedenking is, maar je ziet wel de meerwaarde in van echte aandacht? Ik trek graag een tijdje met jou of je organisatie op. Neem contact op om te kijken wat ik voor je kan betekenen.